Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Doğrudan Satışlar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”), 08 Ağustos 2025 tarihli ve 32980 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Yönetmelik, doğrudan satış sistemlerine, doğrudan satış şirketlerine ve satıcılara ilişkin kapsamlı düzenlemeler getirmektedir. Aşağıda önemli maddelerin getirdiği değişiklikler özetlenerek dikkatinize sunulmuştur.
- Yönetmelik Madde 5 hükmü ile doğrudan satış sistemine ilişkin yeni düzenlemelerle birlikte, sistemin temelinin mal ve hizmet satışına dayanması zorunlu hale getirilmiş, piramit satış benzeri yapılara açık kapı bırakılmamıştır. Kripto varlıklar, sermaye piyasası araçları ve mevzuatla yasaklanmış ürünlerin doğrudan satış yoluyla satışı yasaklanmış, ayrıca hızlı zenginlik vaatleri ve yanıltıcı beyanlarla kişilerin sisteme dahil edilmesi önlenmiştir. Doğrudan satış şirketlerinin, satıcılara sağlayacağı komisyon, prim ve benzeri menfaatlerin toplamı yıllık net satışların %50’sini aşamayacak; yeni satıcı kazandırılmasından doğan menfaatler ise dağıtılan toplam menfaatlerin %30’unu geçemeyecektir. Ancak, satıcıların malı alıp tüketiciye satarken elde ettikleri perakende satış kârı bu sınırlamaların dışında bırakılmıştır.
- Yönetmelik Madde 6 hükmü ile doğrudan satış şirketlerinin en az on milyon TL ödenmiş sermayeye sahip sermaye şirketi olması ve Türkiye’deki bankalarda üç milyon TL teminat yatırması zorunlu kılınmıştır. Ayrıca, faaliyete başlayabilmeleri için Bakanlık’tan doğrudan satış yetki belgesi almaları şarttır.
- Yönetmelik Madde 8 ile doğrudan satıcıların hem tüketiciye hem de şirkete karşı sorumlulukları düzenlenmiştir. Satıcı, tüketiciye tanınan hakların kullandırılmasından ve yükümlülüklerin yerine getirilmesinden şirkete karşı sorumludur; ayrıca satışlarda kendi satıcı numarasını kullanmakla yükümlüdür. Doğrudan satıcılar yalnızca şirketin yetkilendirmesi ve belirlediği esaslar çerçevesinde satış yapabilir. Bunun yanında, şirketler de satıcıların tüketiciye karşı yükümlülüklerinden müteselsilen sorumludur.
- Yönetmelik Madde 9 ve 10’da doğrudan satış belgesi almak için usuli düzenlemelere yer verilmişken Madde 11 hükmü ile doğrudan satış faaliyetinde bulunacak şirketlerin, Genel Müdürlük’ten yetki belgesi almaları zorunlu hale getirilmiştir. Yetki belgesinin geçerlilik süresi 3 yıl olup, süresi bitmeden yenilenmesi gerekmektedir. Yetki belgesi Yönetmelik kapsamındaki nitelikleri taşımaması halinde Bakanlık tarafından iptal edilebilmektedir.
- Yönetmelik Madde 13 hükmü ile doğrudan satışlarda tüketicinin cayma hakkını etkin şekilde kullanabilmesi için bilgilendirme formu verme zorunluluğu getirilmiştir. Formun yazılı veya kalıcı veri saklayıcısı yoluyla tüketiciye iletilmesi şarttır. İçeriğinde; satılan mal veya hizmete dair bilgiler, toplam fiyat, şirket ve satıcı bilgileri, satış/teslim tarihleri ile cayma hakkına ilişkin usul ve koşulların yer alması gerekir. Ayrıca tüketicinin uyuşmazlık halinde hakem heyetine ya da arabuluculuk sonrası tüketici mahkemesine başvurabileceği açıkça belirtilmelidir. Hizmetin formda taahhüt edilen tarihte ifası, malın ise en geç 30 gün içinde teslimi zorunludur.
- Yönetmelik Madde 14 hükmü ile tüketicilerin doğrudan satışlarda sahip oldukları cayma hakkı süresi 14 günden 30 güne çıkarılmıştır. Böylece tüketiciler herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin 30 gün içerisinde sözleşmeden dönebilecektir. Mal teslimlerinde cayma süresi, malın tüketiciye teslim tarihinden; hizmetlerde ise satış tarihinden itibaren başlar. Cayma hakkı kullanıldığında, doğrudan satış şirketi veya satıcı, tahsil edilen ödemeleri, tüketicinin ödeme aracına uygun şekilde herhangi bir masraf veya ek yükümlülük olmadan tek seferde iade etmek zorundadır. Yönetmelik’in devam eden maddelerinde, bilgilendirme formunun eksik veya yanlış verilmesi halinde, tüketicinin cayma hakkı süresinin yasal sürenin bitiminden itibaren bir yıl daha uzayacağı hükme bağlanmıştır. Ancak bilgilendirme formu uzayan cayma süresi olan bir yıl içinde doğru ve eksiksiz şekilde verilirse, 30 günlük cayma süresi formun verildiği tarihten itibaren başlar.
- Yönetmelik Madde 16 ve 17’de cayma hakkının kullanımı ve yan sözleşmelere etkisi düzenlenmiştir. Tüketici, cayma hakkını süresi dolmadan yazılı olarak veya kalıcı veri saklayıcısı ile doğrudan satıcıya veya doğrudan satış şirketine bildirebilir. Bildirimde, satıcının adı, soyadı veya unvanı ile satıcı numarasının verilmesi zorunludur. Cayma bildirimi için Yönetmelik EK-1’de yer alan örnek form kullanılabileceği gibi, açık bir beyanla da cayma kararı iletilebilir. Doğrudan satış şirketi, tüketicinin bu forma veya bilgilere kolayca erişebilmesini sağlamakla yükümlüdür. Cayma hakkı kullanıldığında yan sözleşmeler de kendiliğinden sona erer ve tüketici herhangi bir masraf, tazminat veya cezai şart ödemek zorunda değildir; şirket veya satıcı ise bu durumu yan sözleşmenin tarafı üçüncü kişiye derhâl bildirir. İspat yükümlülüğü tüketiciye aittir.
- Yönetmelik Madde 18 ile cayma hakkının istisnaları belirlenmiştir. Tüketici, taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça aşağıdaki mal veya hizmet satışlarında cayma hakkını kullanamaz:
- Kişiye özel olarak hazırlanan mallar,
- Çabuk bozulabilen veya son kullanma tarihi geçebilecek ürünler,
- Ambalajı açılmış, sağlık veya hijyen açısından iadesi uygun olmayan mallar,
- Teslim sonrası başka ürünlerle karışmış ve ayrılamayan mallar,
- Ambalajı açılmış bilgisayar sarf malzemeleri,
- Abonelik kapsamı dışındaki gazete ve dergi gibi süreli yayınlar,
- Elektronik ortamda anında ifa edilen hizmetler veya gayri maddi mallar,
- Cayma süresi bitmeden, tüketicinin onayıyla ifasına başlanan hizmetler,
- Kurulum veya montajı yapılan mallar (tanıtım veya kullanım kılavuzunda belirtilmiş olanlar).
- Yönetmelik Madde 19 ile doğrudan satış şirketi, tüketicilerin iletişime geçebilmesi için tahsis ettiği telefon hattı için olağan ücret tarifesinden daha yüksek bir tarife seçemez. Ayrıca devam maddesinde şirket, posta, katalog, telefon, faks, e-posta, kısa mesaj veya internet gibi yollarla tüketicinin bilgilendirilmesini ve taleplerini iletebilmesini sağlayacak bir bilgilendirme sistemi kurmakla yükümlüdür. Bu sistemde; cayma hakkı ve kullanım şartları, cayma bildirimi ve iade süreçleri, bilgilendirme formuna erişim, mal ve hizmet bilgileri ile doğrudan satıcı bilgileri eksiksiz olarak sunulmalıdır. Tüketici, Yönetmelik EK-1’de yer alan örnek cayma formuna da bu sistem üzerinden ulaşabilmelidir.
- Yönetmeliğin Geçici Madde 1 hükmüne göre, yönetmeliğin yayımından önce faaliyette bulunan doğrudan satış şirketleri, 30 Ocak 2026’ya kadar faaliyetlerini Yönetmelik hükümlerine uyumlu hâle getirerek yetki belgesi başvurusunda bulunmak zorundadır.
Yeni Yönetmelik, doğrudan satış sektöründe faaliyet gösteren şirketler için sermaye yapısı, lisanslama ve tüketici hakları açısından önemli yükümlülükler getirmektedir. Özellikle cayma hakkı süresinin 30 güne çıkarılması, tüketici lehine önemli bir yenilik olup, şirketlerin sözleşme ve iade süreçlerini bu düzenlemeye uygun şekilde güncellemeleri gerekmektedir.
Yönetmelik’teki 5. maddenin beşinci ve altıncı fıkraları 1 Ocak 2026 tarihinde, diğer tüm hükümler ise yayım tarihinde yürürlüğe girmiş sayılacaktır.
Yönetmelik’in tamamına resmigazete.gov.tr/eskiler/2025/08/20250808-1.htm adresinden ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
Balay, Eryiğit & Erten
